Odporność organizmu to zdolność do odpierania zagrożeń mogących spowodować uszczerbek na zdrowiu. Sprawność działania układu immunologicznego, który odpowiada w naszym ciele za odporność, zależy od wielu czynników, w tym m.in. od właściwej suplementacji.
Z tego tekstu dowiesz się:
- Jakie role pełni układ immunologiczny?
- Jakie czynniki determinują odporność organizmu?
- W jaki sposób suplementacja może poprawić zdolność organizmu do odpierania ataku infekcji?
Czym jest odporność organizmu?
Odporność – jedna z podstawowych cech człowieka, którą własnymi słowami jest w stanie opisać każdy z nas – z medycznego punktu widzenia jest szeregiem skomplikowanych procesów fizjologicznych. Dzięki nim nasze ciało broni się przed zagrożeniami. Elementy układu zwanego drugim mózgiem są rozlokowane w wielu różnych miejscach organizmu, dzięki czemu produkowane przez niego białe krwinki krwi mogą skuteczniej unicestwiać bakterie, wirusy, pasożyty, grzyby i inne drobnoustroje dybiące na nasze dobre samopoczucie. Podstawowymi komórkami wykorzystywanymi przez układ odpornościowy do ochrony przed inwazją antygenów są limfocyty i makrofagi, choć do obrony mogą też być wykorzystywane inne „narzędzia”, np. cząsteczki biologicznie czynne, granulocyty wielojądrzaste, kwasochłonne, zasadochłonne oraz komórki NK.
Odporność nieswoista i odporność swoista
W podstawowym podziale wyróżniamy dwa główne typy odporności organizmu: nieswoistą (wrodzoną) i swoistą (nabytą). Pierwsza z nich to szereg barier anatomicznych (np. ciągłość naskórka, szczelność błon śluzowych, owłosienie skóry), czynności fizjologiczne wykonywane przez nas mechanicznie (np. przenikanie śliny, perystaltyka jelit, odkasływanie, kichanie czy przepływ łez) oraz występowanie substancji o właściwościach bakteriobójczych. Innymi słowy, odporność nieswoista jest pożyteczną barierą, która w wielu przypadkach skutecznie zapobiega wniknięciu do organizmu szkodliwych komórek.
Jednak system immunologiczny wyposażony jedynie w odporność nieswoistą byłby niekompletny. Odporność wrodzona nie nadąża bowiem za tempem przemian mikroorganizmów, nie prowadzi też do wytworzenia tzw. pamięci immunologicznej, czyli wzorca postępowania z konkretnym antygenem. Dlatego też nasze ciało dozbroiło swoją obronę w odporność swoistą. Najkrócej rzecz ujmując są to mechanizmy postępowania z konkretnymi patogenami w oparciu o wcześniejsze doświadczenia. Bazuje ona na działaniu limfocytów B i T posiadających zdolność do rozpoznawania drobnoustrojów. Jednym z typów klasyfikacji odporności nabytej jest podział na odporność naturalną i sztuczną. Przykładem pierwszej są antygeny rozpoznane na podstawie przebytych chorób lub przeciwciała otrzymywane przez dziecko od matki za pośrednictwem łożyska. Z kolei pod pojęciem odporności sztucznej kryją się np. szczepienia ochronne.
Od czego zależy odporność organizmu?
Na to, jak działa nasz układ odpornościowy ma wpływ wiele czynników, w tym również tryb życia. Nasze codzienne wybory mogą wspomóc funkcjonowanie tarczy ochronnej organizmu lub zniweczyć jego starania o nasze bezpieczeństwo. Pierwszorzędne znaczenie odgrywa w tym przypadku zbilansowana dieta dostosowana do naszych potrzeb. Prym w niej powinny wieść owoce i warzywa, a więc najlepsze źródła witamin i soli mineralnych, tak potrzebnych do prawidłowego przebiegu procesów zachodzących w naszym wnętrzu. Warto także zadbać o dostarczanie nienasyconych kwasów tłuszczowych i niektórych pierwiastków (np. selen, wapń, magnez, cynk, żelazo). Na drugiej szali powinny znaleźć się produkty przetworzone, niestroniące od konserwantów i wzmacniaczy smaków. W utrzymaniu odporności nie pomagają także używki – przede wszystkim alkohol i wyroby tytoniowe, ale również intensywna kawa i herbata. Na kondycję układu immunologicznego mają dodatkowo wpływ: odpowiednia ilość przesypianych godzin, właściwa regeneracja organizmu oraz umiejętność radzenia sobie ze stresem. Ważny jest też aktywny wypoczynek i ćwiczenia fizyczne – ruch stymuluje bowiem aktywność leukocytów i podnosi stężenie immunoglobuliny.
Suplementy na odporność
Niestety, praktyka naszej zabieganej codzienności nie sprzyja trosce o odporność. Intensywny styl życia, stresująca praca, nadgodziny, dodatkowe obowiązki, kumulujące się zmęczenie – to wszystko może powodować wyrwy w tarczy ochronnej organizmu. Szczególnie dotkliwie możemy się o tym przekonać w okresach wzmożonej zachorowalności – jesiennej i wczesnowiosennej aktywności wirusów i bakterii. Tym z nas, którzy nie mogą sobie pozwolić na komfort stosowania zróżnicowanej diety, regularnych ćwiczeń czy życia pozbawionego stresogennych sytuacji, z pomocą przychodzą suplementy diety podnoszące odporność. Ogromna różnorodność mikro i makroskładników, którą oferują poszczególne preparaty oraz wygoda ich przyjmowania sprawiają, że coraz więcej osób uzupełnia swoje domowe apteczki (w których niezmiennie od lat królują: naturalny miód, czystek, imbir, czosnek, napar z lipy lub dzikiej róży itp.) właśnie suplementami diety na odporność. Tego typu preparaty mogą w łatwy sposób zapewnić dzienne sugerowane dawki spożycia poszczególnych mikro- i makroskładników, których dostarczenie w spożywanych posiłkach może okazać się karkołomne. O odpowiedniej suplementacji powinny pamiętać przede wszystkim osoby intensywnie eksploatujące swoje ciało poprzez uprawianie sportu, intensywną pracę fizyczną, spędzanie długich godzin w tej samej pozycji (np. siedząc za biurkiem) oraz osoby o zaniżonym poziomie odporności (np. dzieci i seniorzy) przebywające w dużych skupiskach ludzi mogących zarażać drogą kropelkową.
Źródła:
